Bretar og Hollendingar hafa aðeins tvo raunverulega kosti með IceSave samninginn, báðir slæmir (fyrir þá)

Eftir að Ögmundur sagði af sér í dag, þá er orðið nokkuð öruggt að það er ekki meirihluti á þinginu til að breyta fyrirvörunum að kröfu Breta og Hollendinga.  Óháð því hvort ríkisstjórnin stendur eða fellur, sem er innanlandsmál, þá má alls ekki gleyma að það skiptir mjög miklu máli hvernig nákvæmlega við svörum þessum athugasemdum um fyrirvarana.

Bretar og Hollendingar eru búnir að vera mjög snjallir, hvernig þeir hafa haldið á samningamálunum og eftirmálunum um fyrirvarana.  Í stað þess að svara opinberlega, þá senda þeir okkur þessar athugasemdir með beiðni um fullan trúnað.  Og hérna springur síðan allt upp í loft!

Ef við gerum ráð fyrir að þessar athugasemdir, sem ég fjallaði nánar í þessari blogg-færslu, séu alls ekki ásættanlegar, þá skiptir öllu máli að láta Bretana og Hollendingana strax vita að fyrirvararnir standa óbreyttir og að það sé ekki þingmeirihluti til að breyta þeim.  Síðan þarf ríkisstjórnin (hver sem hún verður) að sitja róleg og ekki semja neitt meira um málið þar til þeir neyðast til að svara okkur opinberlega.  Lærum nú einu sinni af þeim hvernig eigi að semja!

Þetta setur nefnilega Bretana og Hollendingana í frekar slæma klípu.  Þeir hafa raunverulega aðeins tvo mögulega kosti í stöðunni og báðir eru frekar slæmir fyrir þá:

• Þeir geta annarsvegar samþykkt fyrirvarana án nokkurra breytinga eins og þeir hafa tvímælalaust rétt á.  Þetta gerir það að verkum að allir fyrirvararnir, sem vernda nokkuð vel okkar hagsmuni, fái sjálfkrafa fullt gildi.  Ég mun fara nánar út í seinna hvaða áhrif fyrirvararnir hafa á mögulegar IceSave greiðslur okkar í síðari blogg-færslu.
• Þeir geta hinsvegar ákveðið að fella upprunalega IceSave samninginn úr gildi samkvæmt ákvæðum 3.1(b) og 3.2 í samningnum sjálfum.  Þetta vilja þeir líklega fyrir alla muni forðast, þar sem núverandi samningur inniheldur bókstaflega allt sem þeir vildu fá fram.

Ef þeir velja seinni kostinn, þá neyðast þeir einfaldlega til að semja upp á nýtt um IceSave (geta líka reynt að bíða lengur til að sjá hvort við gefumst upp).  Eina vandamálið fyrir okkur er að á meðan munu hvorki AGS eða Norðurlöndin ganga frá sínum lánum sem setur mörg miklvæg endurreisnar-mál í biðstöðu (ástæðan fyrir öllum látunum núna í Jóhönnu).  Það verður tvímælalaust mjög slæmt fyrir okkur að bíða lengur, en það væri enn verra að láta Breta og Hollendinga kúga okkur til að samþykkja samning sem við getum ekki borgað.

Birtingarmynd vandræðanna

Athugasemdir

[Offari, 30.9.2009 kl. 17:31]

Þeir hafa líka kost á því að láta dómstóla um málið.

[Guðni Karl Harðarson, 30.9.2009 kl. 19:11]

Síðan blandast inn í þetta kærumálið v/ Hollendinga sem var í fréttum nú í vikunni.

[Guðni Karl Harðarson, 30.9.2009 kl. 19:14]

þú skrifaðir>Eftir að Ögmundur sagði af sér í dag, þá er orðið nokkuð öruggt að það er ekki meirihluti á þinginu til að breyta fyrirvörunum að kröfu Breta og Hollendinga.  Óháð því hvort ríkisstjórnin stendur eða fellur, sem er innanlandsmál, þá má alls ekki gleyma að það skiptir mjög miklu máli hvernig nákvæmlega við svörum þessum athugasemdum um fyrirvarana.

Má ég benda á að Ögmundur var sá sem var einna helst á móti og því er Jóhanna að gera allt sem hún getur til að skipta inn og setja nýjan ráðherra sem er meðfylgjandi málinu að fullu. Afstaða Ögumundar á alþingi gæti þannig truflað málið ef hann væri ráðherra.

[Bjarni Kristjánsson, 30.9.2009 kl. 22:02]

Líklega rétt Guðni, en stóra spurningin er núna hvernig Liljurnar bregðast við.  Ég á einhvern vegin mjög erfitt að ímynda mér, eftir allt það sem á undan er gengið, að þær samþykki núna allt í einu að sleppa meginhlutanum af fyrirvörunum, bara af því að Bretar og Hollendingar eru óánægðir með þá. 

[Haraldur Haraldsson, 1.10.2009 kl. 15:09]

það er hægt að tala um leiðir/segðu þessari Ríkisstjórn það/þar er bara ein leið að gefast upp og borga samkvæmt reikning,kaupa sér frið/Halli gamli

[Einar Björn Bjarnason, 1.10.2009 kl. 15:42]

Ég er ekki mjög stressaður yfir þessu.

Þeir hafa þann möguleika, að krefjast réttar síns fyrir ísl. dómstólum, sem væri þá ein leið, til að svara spurningunni um hina lagalegu og réttarhlið.

Hentugast, væri að deilan væri sett í frysti, þ.e. að samkomulag væri gert um að semja um málið seinna, þegar eignir Landsbankans hafa verið seldar, og Bretum og Hollendingum endurgreitt það verðmæti, sem rennur af eignasölunni upp í þeirra kröfur gagnvart Tryggingasjóði Innistæðueigenda.

Af því loknu, væri óvissan um hvað akkúrat fæst fyrir þær eignir, farin. Þá um leið, væri þá komið fram, hvað akkúrat stendur út af borðinu - að auki, gæti innlenda kreppan verið fyrir bí, hagvöxtur kominn í gang; hættan af hagkerfishruni liðin hjá.

Með öðrum orðum, að báðir aðilar, ákveði að vera ósammála - en einnig, að best sé að ganga frá málinu, seinna.

Kv.

[Guðni Karl Harðarson, 1.10.2009 kl. 16:19]

Ég hef dálítið áhyggjur af að ríkisstjórnin munu gefa eftir af fyrirvörunum.

Ég er sammála um að frysta deiluna. Því það gæti komið einhver atriði í ljós síðar sem gætu verið okkur hagstæð.

Hinsvegar ætla ég að leyfa mér að fullyrða að hagvöxtur verði enginn á næstunni og verðbólgan haldist í stað. Hinsvegar hefur þetta hagkerfishrun hefur þegar orðið. Ekki annað en hægt að segja það með skuldirnar í -230% GDP.

Ég skrifaði einmitt um það á bloggi mínu fyrir nokkrum mánuðum síðan að best væri að draga málið á langinn, með það í huga að selja af eignum  bankans uppí kröfurnar. Síðan að færa afganginn fram á við til seinni ára.

[Bjarni Kristjánsson, 1.10.2009 kl. 17:10]

Haraldur,

Það er nú nær öruggt að við munum einfaldlega ekki eiga nægan gjaldeyri árin 2016-2024 til að geta borgað þetta. 

Eins og ég reiknaði í þessari færslu, þá verðum við að greiða u.þ.b. 330-430M evra (sem eru 70-80 milljarðar króna miðað við gengið í dag) á hverju einasta ári í átta ár.  Við höfum aldrei verið meðan nægan vöruskiptajöfnuð við útlönd til að komast eitthvað nálægt því að borga svona háar upphæðir.

[Bjarni Kristjánsson, 1.10.2009 kl. 17:21]

Einar,

Ég er með mun meiri áhyggjur af okkar fólki heldur en Bretum og Hollendingum.

Engin spurning það væri hið besta mál fyrir okkar að fresta málinu og setja í bið, ef Bretar og Hollendingar væru til í það.  Þeir vilja hins vegar líklega hamra stálið á meðan þar er heitt, og sjá hvort Jóhanna nái ekki að beygja Alþingi til hlíðni og samþykkja breytingar á fyrirvörunum.  Þeir fylgjast með fréttum eins og aðrir og vita sjálfsagt að núna er besta tækifærið fyrir þá.

[Bjarni Kristjánsson, 1.10.2009 kl. 17:36]

Guðni,

Sammála, eitt besta atriðið í fyrirvörunum, er að greiðslurnar eru takmarkaðar við vöxt þjóðarframleiðslu mælt í pundum og evrum miðað við 2008.  Á meðan þjóðarframleiðslan hefur minnkað aðeins örfá prósent reiknað í íslenskum krónum, hefur hún þegar hrapað niður um meira en 30% mælt í erlendu myntunum.  Þetta er náttúrulega bein afleiðing af gengisfalli íslensku krónunnar.  Ef fyrirvararnir haldast óbreyttir, þá munu þeir vernda okkar hagsmuni mikið, þar sem það engar greiðslur verða inntar af hendi fyrr en vöxturin er orðinn aftur jákvæður í pundum og evrum.

[Einar Björn Bjarnason, 1.10.2009 kl. 18:28]

Að sjálfsögðu, hamra þeir á Jóhönnu, meðan að þeir sjá hve auðsveip hún er. Enda, væri sú niðurstaða, er Jóhanna berst fyrir, það besta fyrir mótaðila okkar.

En, ef málið fellur á Alþingi, og ljóst að "gamblið" gekk ekki, þá má vera, að hægt verði að ræða aðrar leiðir.

Kv.

[Loftur Altice Þorsteinsson, 1.10.2009 kl. 22:32]

Okkar lang-bezta leið í núverandi stöðu er að Alþingi dragi málið á langinn fram yfir 23.október,  því að segja má að þá sé málið dautt. 

Tryggingasjóður innstæðueigenda ber ábyrgð á að greiða skuldbindingar vegna Icesave-reikninganna og hefur til þess frest fram til 23.október. Þar sem hann getur ekki greitt alla upphæðina fyrir gjalddaga, munu kröfur á hann leiða til þess að hann verður tekinn til gjaldþrotameðferðar og lýkur henni ekki fyrr en Landsbankinn hefur verið gerður upp.

Ríkið kemur ekkert að þessu uppgjöri heldur skiptastjóri tryggingasjóðsins. Ef Bretar og Hollendingar vilja ekki bíða það lengi, eða telja sig eiga kröfur á hendur Íslendingum verða þeir að höfða mál fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur.

Hins vegar óttast ég að Icesave-stjórnin í samráði við Breta og Hollendinga muni gera samkomulag sem framlengir á einhvern hátt gjalddaga tryggingasjóðsins. Þeir munu ekki heldur láta málið koma fyrir Alþingi nema ljóst sé að þeir nái þar meirihluta. Vandamálið er alltaf það sama og það nefnist svika-Sossar.

[Bjarni Kristjánsson, 1.10.2009 kl. 23:23]

Einar og Loftur,

Það sem ég er hræddur um er að ríkisstjórnin hafi málað sig út í horn, og að það séu aðrar erlendar skuldagreiðslur að koma á gjalddaga sem hún hafi einfaldlega ekki nægan erlendan gjaldeyri til að greiða.  Þess vegna séu þau svona "desperate" að semja við Breta og Hollendinga sem fyrst. 

[Loftur Altice Þorsteinsson, 2.10.2009 kl. 00:05]

Bjarni, það væri áhugavert að sjá tölur um skuldir sem eru að komast á gjalddaga. Mér minnir að vaxtagreiðslur séu núna um 100 milljarðar Króna/ári.

[Bjarni Kristjánsson, 2.10.2009 kl. 01:18]

Loftur,

Í greinargerðinni sem fylgdi upprunalega IceSave-frumvarpinu í sumar var birt nokkuð gott yfirlit um skuldastöðu Íslands.  Hérna er kaflinn sem fjallaði um skuldirnar:

       Greinargerð með IceSave frumvarpi

Þar kemur meðal annars eftirfarandi fram:

"Eftir bankahrunið, eða í árslok 2008, voru skuldir ríksssjóðs 931 milljarðar króna. Þar munar mest um endurfjármögnun ríkissjóðs á Seðlabanka Íslands (270 milljarðar króna) vegna tapaðra veðlána bankans, aukna útgáfu ríkisbréfa og ríkisvíxla (181 milljarðar króna) og lántöku vegna gjaldeyrisforða (130 milljarðar króna). Mat fjármálaráðuneytisins er að skuldirnar nái hámarki í árslok 2009 og hafi þá náð 1.810 milljörðum króna, sem svarar til um 125% af VLF."

og síðan þetta:

"Endurgreiðslur vegna lána ríkissjóð ná hámarki árið 2011, en þá eru tvö erlend lán á gjalddaga að fjárhæð samtals 1300 milljónir evra auk vaxta. Lánin voru tekin til eflingar gjaldeyrisforða Seðlabankans árin 2006 og 2008. Umtalsverður hluti þeirrar endurgreiðslu er varinn með eignum í gjaldeyrisforða Seðlabankans.  Engu að síður má reikna með að óhjákvæmilegt verði að endurfjármagna þessi lán að hluta. Auk endurgreiðslu og vaxta af erlendum lánum hvíla miklar innlendar skuldir á ríkissjóði sem greiða þarf vexti af, en ekki er reiknað með að þær verði greiddar niður á þessum tíma."

Einnig var tafla birt með afborgunum og vexti af skuldum ríkissjóðs næstu 15 árin sem hlutfall af vergri landsframleiðslu (fyrstu 5 árin birt hér):

   Ár    Erlendar skuldir  Innlendar skuldir  Samtals
2009            9,2%                   5,6%               14,8%
2010            3,2%                   4,5%                 7,8%
2011          18,7%                   4,8%               23,5%
2012            8,9%                   4,8%               13,7%
2013            7,5%                   4,5%               12,0%

Samkvæmt hagstofunni þá var verg landsframleiðsla árið 2008, 1476 milljarðar.

[Loftur Altice Þorsteinsson, 2.10.2009 kl. 10:44]

Þetta eru áhugaverða upplýsingar Bjarni. Tölurnar fyrir árið 2010 eru ótrúlega lágar !

Ætli maður geti ekki miðað við að 10% af VLF sé um 150 milljarðar, sem er þá nálægt árlegri greiðslubyrði af erlendum lánum. Innlendu lánunum ætti að vera auðvelt að velta áfram, en þau erlendu verða erfið.

Verða 150 milljarðar í gjaldeyri til ráðstöfunar árlega, nærsta áratug ? Hversu lágt verður nauðsynlegt að keyra gengi Krónunnar, til að afgangur af utanríkis-viðskiptum verði af þessari stærðargráðu ? Hversu góð var þessi áætlun ?

[Bjarni Kristjánsson, 2.10.2009 kl. 12:39]

Loftur,

Það verður nær vonlaust fyrir okkur að greiða 150 milljarða í gjaldeyri árlega.  Það er ástæðan held ég fyrir því að Jóhönnu liggur svona mikið á.  Hún er komin út í horn, og verður að fá ný erlend lán til að greiða afborganirnar og vextina á núverandi lánum.

Eins og ég fjallaði um í þessar færslu, þá er vöruskiptajöfnuður okkar núna jákvæður í fyrsta skipti í langan tíma, en hann var samt aðeins 40 milljarðar fyrir fyrstu sex mánuði ársins.  Við mundum þurfa að minnka innflutning enn frekar (sem hefur þegar fallið 50%), eða stórauka útflutningstekjur, til að komast eitthvað nálægt því að geta greitt 150 milljarða á ári.

[Loftur Altice Þorsteinsson, 2.10.2009 kl. 14:33]

Mig grunar að Seðlabankinn ætli að stilla Evruna á 180 Krónur, eins og lesa má af Mynd 2 í bloggi mínu:

http://altice.blog.is/blog/altice/entry/955108/ 

Eins og þú bendir á Bjarni, er það líklega ekki nóg. Meiri gengisfelling gæti því verið í vændum.

Fjárfestingar ættu allar að vera gerðar til að auka gjaldeyrisöflun og gjaldeyrissparnað, en ekki að fjárfesta í eyðslu eins og sjúkrahúsi, tónlistarhöll og Vaðlaheiðargöngum. Við stjórn virðist vera vitleysingar !

[Einar Björn Bjarnason, 2.10.2009 kl. 16:15]

Tja, ef þ.e. málið, þá gæti það skýrt af hverju, þau eru svo desperat að fá lánin frá Norðurlönunum, og fleirum.

Þá, stendur ríkissjóður einfaldlega frammi fyrir greiðsluþroti.

"Not the end of the world".

----------------------

En, ef staðan er það slæm, þá er þessi lántaka einungis frestun, og af tvennu ílla skárra, að vera greiðsluþrota með færri lán á bakinu, en fleiri.

Eins og þú bentir á, í gögnum frá Alþingi, þá er greiðsla af láni árið 2011 yfir 100 milljarðar, það af aðeins einu láni. Um er að ræða lán, sem tekið var í tíð ríkisstjórnar Geirs H, til að rétta við fjárhag Seðlabankans, strax eftir hrun bankanna.

Kv.

[Loftur Altice Þorsteinsson, 2.10.2009 kl. 16:36]

Mér þykir líklegt að í útreikningum Seðlabankans sé að minnsta kosti ein stór skekkja. Aukning VLF verður líklega engin nærstu 10-20 árin. Við sjáum bara hvernig farið er með núverandi möguleika til gjaldeyrisöflunar.

 Ef VG verður í ríkisstjórn til langframa, þá verður engin uppbygging á þeim sviðum þar sem hún er auðveldust. Orkuframleiðsla og iðnrekstur mun ekki fá að vaxa og því mun fylgja kyrkingur á öðrum sviðum.  

Þótt VG sé dragbítur á sumum sviðum, þá eru þeir samt liðtækir á öðrum. Sama verður ekki sagt um Sossana, sem er mesta skaðræðis-plága sem á landið hefur herjað. Allt þarf að gera til að koma Samfylkingunni frá völdum og við það nauðsynjaverk verða menn að vera tilbúnir að brjóta odd af oflæti sínu.

 

[Einar Björn Bjarnason, 2.10.2009 kl. 18:00]

Fjármálaráðun. segir, að samdráttur verði 4,7% á næsta ári, ef ekki verður af því að bygging álvera hefjist á næsta ári.

Ég reikna með, að ekki sé þar reiknað inn, samdráttaraukandi áhrif nýtilkinntra efnahagsaðgerða ríkisstj., en niðurskurður og skattahækkanir, eru hvort tveggja klassískar samdráttar aðgerðir.

Sennilega, verður samdráttur þá meiri en 4,7%.

Ósennilegt, að skattar muni skila áætluðum tekjum. Einnig, ósennilegt að niðurskurðarmarkmið náist, að fullnustu miðað við núverandi plön.

Þannig, að sennilega verður halli ríkisútgjalda töluvert meiri en 87 milljarðar.

Kv.